www.20152018.fora.pl

annihilating

WŁADZA

Władza jest to stosunek społeczny między co najmniej dwiema grupami społecznymi lub jednostkami w którym jedna ze stron może w sposób trwały i uprawniony kierować postępowaniem drugiej strony i ma ku temu określone środki np. relacja między rodzicami a dziećmi

Władza polityczna - jest to taki rodzaj władzy, który występuje w ramach państwa jako najwyższej organizacji społeczno-politycznej
- władza publiczna
- władza polityczna
- władza państwowa

a) władza publiczna to władza oparta na normach prawnych, ale nie musi być realizowania przez państwo i jego organy, może być sprawowana przez instytucje samorządu, np. terytorialnego

b) władza polityczna- realizowana w wielkich grupach społecznych lecz niekoniecznie w oparciu o normy prawne, może przybierać postać władztwa, sprawowanego na podstawie norm pozaprawnych, np. norm statutowych

c) władza państwowa- odmiana władzy publicznej, realizowana w specjalnej strukturze organizacyjnej jaką jest państwo, każda władza państwowa jest władza w ogóle, władzą publiczną i polityczną, ale nie odwrotnie!!; władza państwowa ze względu na wielości podmiotów stanowi złożony kompleks stosunków, opartych na nadrzędności i podporządkowaniu, stosunki te regulowane są prawem

We współczesnych społeczeństwach najpowszechniejsza, najbardziej uznana jest władza polityczna. Charakteryzują ją:
⦁ stosunki między ludźmi - wielkie grupy społ. zorganizowane na zasadzie nadrzędności
i podporządkowania
⦁ te stosunki uzewnętrzniają się w postaci podziału na rządzących i rządzonych
⦁ zorganizowana w formie instytucjonalnej
⦁ proces decyzyjny wynikiem działania wielu podmiotów politycznych

Legitymizacja władzy politycznej
Władza legitymizowana to taka, która opiera się na czynnym, dobrowolny przyzwoleniu rządzonych. Wskazuje się na dwie legitymizacje:
⦁ normatywna podmiotu władzy – polega na uznaniu, że dana grupa rządzących doszła do władzy
i sprawuję ją zgodnie z zasadami i normami przyjętymi w konstytucji państwa i innych aktach prawnych. Legitymizacja dotyczy dojścia do władzy i sposobu jej sprawowania.
⦁ społeczna podmiotu władzy – polega na przeświadczeniu, że dana grupa rządząca lub sposób sprawowani władzy uchodzą w opinii społecznej za uprawnione, należyte, godne akceptacji. Dotyczy więc grupy rządzącej i sposobu sprawowania władzy.

Przymusowy charakter organizacji państwowej.
Przymus państwa – wymuszanie posłuszeństwa, łagodzenie konfliktów społecznych, przestrzeganie reguł współżycia społecznego. Każde państwo stosuje przymus. Również robi to państwo demokratyczne, tyle że w ramach prawa. Podstawowymi środkami przymusu jest przemoc i groźba, np. kodeks karny. W celu stosowania przymusu powołane są specjalne organy państwa: policja, prokuratura, sądy, administracja publiczna (w dziedzinie stosunków wewnętrznych) , oddziały zbrojne (w stosunkach zewnętrznych).

PAŃSTWO

3 elementy państwa (klasyczna definicja państwa) : LUDNOŚĆ + TERYTORIUM + WŁADZA

1) LUDNOŚĆ

Ludność – ogół osób fizycznych, zamieszkujących terytorium danego państwa podlegająca jurysdykcji. Wliczają się w to także cudzoziemcy

Ludność – więź prawna łącząca człowieka z danym państwem. Więź taka daje obywatelowi prawa, lecz narzuca na niego także obowiązki.

Przynależność do państwa ma charakter sformalizowany. Osoba przynależąca do określonej grupy państwowej (państwa) jest obywatelem tego państwa. Obywatelstwo jest trwałym węzłem prawnym łączącym osobę fizyczną z jakimś państwem, podmiotem prawa międzynarodowego. Można je nabyć przez urodzenie, nadanie, związek małżeński, adopcję, opcję, repatriację, reintegrację

Osoby nienależące się do żadnej państwowości to - ANATRYCI.
Sprawy państwowości ludności danego państwa regulują organizacje publiczne.
W polityce państw demokracji europejskiej funkcje danej państwowości określają parlamenty.
Zazwyczaj prawo państwowe dotyczące ludności jest tworzone za pomocą ustawodawstwa oraz ratyfikowanych konwencji międzynarodowych.

Obywatelstwo jest trwałym węzłem prawnym łączącym osobę fizyczną z jakimś państwem, podmiotem prawa międzynarodowego. Można je nabyć przez urodzenie, nadanie, związek małżeński, adopcję, opcję, repatriację, reintegrację
Nabycie obywatelstwa gwarantuje nabycie określonych praw ale i obowiązków.

NABYCIE OBYWATELSTWA

2) TERYTORIUM

Terytorium- obszar geograficzny lub przestrzenna sfera ludzkiej działalności na którym rozciąga się suwerenne zwierzchnictwo państwa. Wlicza się w to także przestrzeń morską i powietrzną.
Niepodzielność terytorialna przekłada się także na zakaz zajmowania terytorium innego państwa.
Państwo może istnieć bez terytorium – np. Palestyna

3) WŁADZA

Władza (publiczna)- zdolność i możliwość narzucania decyzji i ich egzekwowania.
Istnieją 4 typy organów władzy publicznej:
-organy prawotwórcze (sejm, senat, rady gmin i powiatów, sejmiki wojewódzkie)
-organy administracyjne (władza wykonawcza)
-organy sądowe
-organy kontrolne (NIK)

Suwerenność państwa oznacza, że władza państwowa zarówno stosunkach wewnętrznych, jak i międzynarodowych może postępować według własnego uznania, kierując się własną oceną potrzeb i interesów państwa.
Suwerenność państwa przejawia się w dwóch aspektach.
⦁ W aspekcie zewnętrznym oznacza, że państwo jest organizacją niezależną od innych państw. Ograniczenia suwerenności mogą być następstwem dobrowolnie przyjętych przez państwo zobowiązań.
⦁ W aspekcie wewnętrznym oznacza ona, że władza państwowa jest władzą najwyższą na danym obszarze (na obszarze państwa) i sama decyduje o swoim zakresie działania.

Trójpodział Władzy
Według Konstytucji RP organizacja naczelnych władz w państwie podlega zasadzie podziału władzy. Zasada ta, wywodząca się z monteskiuszowskiego trójpodziału władzy, określa stosunek pomiędzy naczelnymi władzami w państwie ze wskazaniem, że powinna je cechować równowaga. W Polsce istnieje następujący podział władzy pomiędzy organami państwowymi:

Co decyduje o sile danego państwa?
⦁ bogactwo – naturalne i materialne – posiadanie dużo surowców. Gdy państwo znajduje się na dużym obszarze, posiada więcej zasobów
⦁ terytorium
⦁ sprawne rządy, demokracja
⦁ rozwój technologiczny (np. posiadanie broni nuklearnej)

Skąd się biorą państwa?
⦁ rozpady państw
⦁ kolonie odzyskiwały niepodległość
⦁ osiedlenie

W jaki sposób państwa znikają?
⦁ połączenie państw
⦁ państwa formalnie upadające

Formy państw, ustroje państwowe nie mają charakteru niezmiennego. Zmiana formy państwa, zmiana ustroju następuje w wyniku różnych procesów politycznych, a mianowicie na skutek:
⦁ rewolucji
⦁ reform
⦁ przewrotu (zamach stanu, pucz)
⦁ powstań zbrojnych
⦁ wojen domowych
⦁ buntów
⦁ wojen z nieprzyjacielem zewnętrznym

Rewolucja społeczna jest terminem wieloznacznym. Pod pojęciem tym rozumie się najczęściej zmianę ustroju państwa związaną z gwałtownymi i zasadniczymi zmianami w stosunkach społecznych i własnościowych. Rewolucja ma najczęściej charakter zbrojny, może jednak zostać także dokonana drogą pokojową.

Reformą jest każda istotna zmiana w życiu politycznym, gospodarczym, społecznym czy kulturalnym państwa. Przeprowadzana jest ona przez warstwy rządzące z własnej inicjatywy lub pod naciskiem pozostałych grup społecznych. Reforma dokonywana jest w sposób pokojowy. Prowadzi do lepszego funkcjonowania państwa oraz do rozładowania napięcia społecznego.

Przewrót – to gwałtowna zmiana ekipy rządzącej. Przewrót może przybrać formę
⦁ zamachu stanu – nagłe, nielegalne przejęcie władzy przez osobę lub grupę osób zajmujących w strukturze państwa wysokie pozycje. Dokonywany jest przy udziale lub poparciu sił zbrojnych, a czasem z inspiracji zagranicy;
⦁ puczu – także nielegalne przejęcie władzy w państwie przez osobę lub grupę osób spoza aparatu państwa albo zajmującą w strukturze aparatu poślednie pozycje.
Zamach stanu i pucz nie muszą doprowadzić do zmiany ustroju, a jedynie do zmiany ekipy rządzącej.

Powstanie zbrojne – z punktu widzenia porządku prawnego ma charakter nielegalny. U jego źródeł mogą leżeć antagonizmy narodowe, religijne, klasowe oraz waśnie między zwolennikami różnych pretendentów do władzy. Najczęściej prowadzi do wojny domowej.

Bunt – masowy ruch zbrojny przeciwko istniejącej władzy ograniczony do jakiejś części terytorium państwa. Bunt ma charakter nielegalny, żywiołowy, u jego źródeł leżą określone konflikty społeczne.
TRÓJELEMENTOWA KONCEPCJA PAŃSTWA

Forma państwa jest to struktura organizacji i funkcjonowania państwa i jego władzy. Można o niej mówić w trzech aspektach:
⦁ terytorium
⦁ forma rządów
⦁ reżim polityczny

1) Terytorium

Państwa, ze względu na strukturę terytorialno-prawną, dzielimy na jednolite i złożone.

Państwa jednolite (unitarne) to państwa charakteryzujące się jednolitym systemem organów państwowych, jedną władzą najwyższą i jednolitym systemem prawnym. Władza suwerenna dotyczy w tym samym zakresie całego państwa.

Do państw złożonych zalicza się:
⦁ federacje,
⦁ konfederacje,
⦁ unie (personalne i realne).

Państwo federacyjne (państwo związkowe) składa się z wielu państw, które ograniczyły swoją suwerenność na rzecz powołanego przez siebie państwa. W państwie takim obok jednolitego na terytorium państwa systemu organów państwowych i systemu prawa, w poszczególnych częściach występują osobne systemy organów i prawa. Współcześnie istniejące państwa federacyjne to: USA, Niemcy, Szwajcaria. Federacja powstaje przez działanie się dośrodkowych, gdy kilka państw dotychczas suwerennych łączy się tak ściśle, że tworzy nowe państwo związkowe, lub też sił odśrodkowych, gdy w miejsce państwa dotychczas jednolitego z punktu widzenia prawa wewnętrznego powstaje w drodze zmiany konstytucji państwo składające się z kilku „autonomicznych) – tak powstały Meksyk, Argentyna.

Konfederacja (związek państw) – nie jest ona jednolitym tworem jak państwo utylitarne czy federacja, ale trwałym, opartym na umowie międzynarodowej, zespoleniem niezależnych państw, które to zespolenie ma na celu obronę terytorium państw należących do państw i utrzymanie spokoju między państwami zespolonymi. Więzy między państwami-członkami są stosunkowo luźne. Samodzielność członków konfederacji jest znacznie większa niż członków federacji. Konfederacje są raczej nietrwałe. Przekształcają się stopniowo w federacje albo rozpadają się na zupełnie niezawisłe państwa. Od konfederacji należy odróżnić organizacje państw o wspólnych organach, wspólnych normach prawnych, wspólnym budżecie i przedstawicielstwach dyplomatycznych. Charakter takiej organizacji ma Wspólnota Europejska.

Unie – były szczególną formą związku państw w przeszłości. Obecnie taką formę zachowała jedynie Wielka Brytania (unia Anglii i Szkocji). Unia mogła mieć charakter personalny, gdy jedyną więzią łączącą państwa byłą osoba monarchy i realny gdy oprócz monarchy były inne wspólne organy. Unia realna była związkiem zbliżonym do konfederacji.

2) Forma Rządów

Kryterium podziału jest tu kwestia, do kogo należy najwyższa władza w państwie. Z tego punktu widzenia państwa dzielimy na:
⦁ monarchie – najwyższa władza należy do jednej osoby sprawującej ją dożywotnio;
⦁ republiki – najwyższa władza należy do organu kolegialnego (parlament, rada państwa) lub jednoosobowego (np. prezydent) powoływanego na określony czas przez ogół obywateli albo przez szersze, wyłonione przez obywateli, kolegium.

Monarchia występuje w formie nieograniczonej (absolutnej), gdy monarcha skupia w swoich rękach pełnię władzy (ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej) oraz w formie monarchii ograniczonej, gdy część władzy przejmują inne organy państwa.

Współczesną formą monarchii są monarchie konstytucyjne powstałe w państwach konstytucyjnych opartych na teorii podziału władzy. Monarchie konstytucyjne dzieli się na:
⦁ monarchie ograniczone - nie funkcjonują rządy parlamentarne, a postulaty demokracji realizowane są w ograniczonym zakresie. Konstytucja ustala jedynie sposób wykonywania władzy, określa udział organu przedstawicielskiego w ustawodawstwie, gwarantuje także niektóre prawa obywatelskie
⦁ parlamentarne – monarcha sprawuje głównie funkcje reprezentacyjne, parlament zaś wydaje ustawy, określa skład rządu i ustala zasady jego polityki.

Republiki występują w formie republik:
demokratycznych – najwyższe organy państwa powoływane są przez szerokie rzesze obywateli
arystokratycznych – naczelne organy państwa powoływane są przez wąską grupę ludności, wyróżnioną najczęściej pochodzeniem lub statutem majątkowym;

3) Reżim polityczny

Reżim polityczny to ogół metod, jakimi posługuje się aparat państwowy w stosunkach z ludnością, a także zasady, jakimi kieruje się on w tych stosunkach. Innymi słowy, to styl rządzenia określający faktyczne stosunki pomiędzy strukturami organizacyjnymi państwa a ludnością, to sposób sprawowania władzy i egzekwowania posłuszeństwa wobec sprawujących ją organów. Ze względu na różnice istniejące w faktycznym sposobie sprawowania władzy w państwie wyróżniamy reżimy demokratyczne i reżimy autorytarne.

Reżim demokratyczny to taki reżim, w którym obywatele mają istotny wpływ na funkcjonowanie państwa, jego politykę i kierunki działania organów państwowych. Opiera się więc na aktywnym udziale obywateli w życiu państwa. Odmianą reżimu demokratycznego jest reżim liberalny, w którym władza ogranicza swój zakres działania do spraw niezbędnych.

Reżim autorytarny to taki reżim, w którym skład osobowy, struktura i cele działania aparatu państwowego wyłączone są spod wpływu ogółu obywateli. Organy sprawujące władzę uznają się za nadrzędne wobec obywateli. Reżimy autokratyczne mogą przybierać postać reżimów policyjnych (wszechobecna policja, bezkarne naruszanie praw i wolności) lub militarnych (kluczowe stanowiska w państwie obsadzone są przez wojskowych, armia głęboko ingeruje w życie społeczne i kulturalne i ekonomiczne kraju.

FORMA RZĄDÓW (MODELE)
układ stosunków między naczelnymi organami władzy

W skrócie:

W systemie parlamentarnym:
⦁ parlament ma zasadnicze znaczenie, gdyż oprócz funkcji prawodawczych powołuje i odwołuje rząd - ma szeroki wpływ na władzę wykonawczą,
⦁ prezydent jest najczęściej powoływany przez parlament i ma symboliczne znaczenie.
System taki istnieje np. w Czechach.

W systemie prezydenckim:
⦁ prezydent wybierany jest w wyborach powszechnych,
⦁ prezydent jest jednocześnie szefem rządu,
⦁ parlament ma silne uprawnienia kontrolne (szczególnie w sferze finansowej) i ustawodawcze, ale nie ma żadnego wpływu na politykę rządu - nie może go odwołać.
System taki istnieje np. w Stanach Zjednoczonych.

System półprezydencki polega na przyznaniu prezydentowi dodatkowych (w porównaniu z systemem parlamentarnym) uprawnień zmuszających parlament do ścisłej współpracy z szefem państwa. Wiąże się to z bezpośrednimi wyborami głowy państwa. System taki istnieje np. we Francji.

System kanclerski polega na przyznaniu szefowi rządu (tu: kanclerzowi) dodatkowych uprawnień sprowadzających się do tego, że ministrowie nie są odpowiedzialni przed parlamentem (gdyż ten nie może ich odwołać) tylko przed kanclerzem. Pozycja prezydenta zaś jest symboliczna. System taki istnieje np. w Niemczech, w Austrii.

System parlamentarno-gabinetowy polega na zachowaniu centralnej pozycji parlamentu (jak w systemie parlamentarnym) przy jednoczesnym umocnieniu pozycji rządu (co przejawia się np. w tym, że nie tak łatwo jest rząd odwołać - trzeba przedstawić kandydata na nowego premiera i przekonać większość posłów do odwołania rządu i poparcia kandydata na nowego premiera (czyli uchwalić konstruktywne wotum nieufności). System taki istnieje np. w Polsce.

Bardziej rozwinięte:

System prezydencki – USA
Władza ustawodawcza – Kongres (2 Izby)
Władza wykonawcza – Prezydent
Władza sądownicza – Sąd Najwyższy i inne

Trzy władze są sobie zrównoważone, każda powołana jest do czegoś innego. Nie ma zasady odpowiedzialności politycznej chyba, że impeachmentu. Wszystkie władze pochodzą z oddzielnych wyborów. Prezydenta nie można odwołać, a on nie może skrócić kadencji Izby Reprezentantów, nie można też łączyć stanowisk. system polityczny w demokracji charakteryzujący się rygorystycznym podziałem (separacją) władzy ustawodawczej i wykonawczej, oraz połączeniem funkcji prezydenta
i szefa rządu. W myśl tych zasad prezydentowi (jako organowi władzy wykonawczej) przysługuje pełnia władzy wykonawczej, oraz zwolnienie z odpowiedzialności przed parlamentem - pozbawiony zostaje jednak możliwości ustawodawczych.

Przykładem prezydenckiego systemu rządów są Stany Zjednoczone
Cechy systemu:
⦁ prezydent jest wybierany w głosowaniu powszechnym;
⦁ kadencja prezydenta jest określona w czasie (najczęściej jest ona czteroletnia - jak np. w USA czy Brazylii, choć w Meksyku wydłuża się ona do sześciu lat);
⦁ ministrowie wchodzący w skład rządu odpowiadają jedynie przed prezydentem;
⦁ istnieje jeden ośrodek władzy wykonawczej;
⦁ akty wydawane przez prezydenta nie wymagają kontrasygnaty;
⦁ prezydent nie jest odpowiedzialny politycznie, ale w przypadku złamania konstytucji lub prawa może zostać odwołany (przez parlament lub naród w referendum);
⦁ prezydent ma możliwość wydawania dekretów z mocą ustawy w sytuacjach nadzwyczajnych (np. okres wojny).

System parlamentarno-gabinetowy – Wielka Brytania, Polska
Władza ustawodawcza – Rada Ministrów, Gabinet, Rząd – zajmuje się też inicjatywą ustawodawczą
Władza wykonawcza – Prezydent, monarcha, ministrowie, premier
Władza sądownicza – sądy

Obywatelom często przysługuje prawo inicjatywy ustawodawczej, parlament kontroluje radę ministrów. Można złożyć dla rządu votum nieufności.
system polityczny, w którym rząd z premierem na czele jest powołany i odwołany przez głowę państwa,
a odpowiedzialność polityczną ponosi przed parlamentem (wotum nieufności, wotum zaufania).
Władza wykonawcza, czyli egzekutywa, ma też prawo rozwiązywać parlament. Rząd jest powoływany spośród przedstawicieli partii (lub koalicji) mającej większość w parlamencie. Głowa państwa nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem, ponoszą ja natomiast członkowie rządu kontrasygnujący jej akty urzędowe. System rządów wykształcony w praktyce angielskiej XVIII-XIX w. Rozpowszechniony obecnie w Danii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Austrii oraz we Włoszech. Współcześnie występuje tendencja uniezależniania się rządu od parlamentu. Jego odmianą jest tzw. system kanclerski (Niemcy).
Głowa państwa ma przede wszystkim zadanie reprezentować państwo, a wszystkie akty przez nią wydane muszą zawierać odpowiednią kontrasygnatę.
⦁ parlament (a przynajmniej jego izba niższa, gdy jest on dwuizbowy) jest wybierany w wyborach powszechnych
⦁ układ sił w parlamencie (lub podjęte w nim uzgodnienia gdy żadna z partii nie posiada większości) przesądza o powołaniu premiera i powołaniu rządu
⦁ rząd ponosi odpowiedzialność polityczną przed parlamentem, który może wyrazić wotum nieufności, oznaczające ustąpienie co najmniej jednego ministra, najczęściej zaś całego gabinetu
⦁ rząd ma wpływ na rozwiązanie parlamentu (czasem jednej jego izby gdy jest dwuizbowy) przed upływem kadencji, co powoduje konieczność rozpisanie przedterminowych wyborów
⦁ między parlamentem a rządem istnieje system powiązań organizacyjnych, funkcjonalnych
i personalnych (ministrowie mogą być i często są deputowanymi) co oznacza brak separacji władzy ustawodawczej i wykonawczej
⦁ głowa państwa (w postaci prezydenta lub monarchy) nie kreuje polityki wewnętrznej, ani zagranicznej, spełnia jedynie funkcje reprezentacyjne i ceremonialne, a także wobec woli większości parlamentarnej (powołuje premiera, zarządza wybory przedterminowe)

System Semiprezydencki – Francja, Finlandia, Portugalia
(inaczej system półprezydencki lub parlamentarno-prezydencki "mieszany") – system polityczny, forma rządów pośrednia między systemem parlamentarnym a prezydenckim, dzisiaj m.in. we Francji. Za jego twórców uznaje się Charles'a de Gaulle'a i Georges'a Pompidou. Prezydent wybierany w wyborach powszechnych jest głową państwa. Określa kierunki polityki wewnętrznej i zewnętrznej państwa, jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. Powołuje i odwołuje on także premiera, a na jego wniosek powołuje ministrów. W systemie semiprezydenckim rząd i poszczególni jego członkowie ponoszą odpowiedzialność przed parlamentem.
W systemie tym są trzy ośrodki władzy:
⦁ parlament
⦁ rząd
⦁ prezydent
Szczególną rolę odgrywa prezydent, gdyż jest wybierany w wyborach powszechnych oraz odgrywa decydującą rolę w tworzeniu rządu. Może on bowiem wydawać dekrety, które mają moc ustawy.
Współcześnie system semiprezydencki poza Francją występuje m.in. w Portugalii, Grecji, Rumunii i Rosji; w każdym przypadku wykazując jednak charakterystyczne specyficzne cechy.
System komitetowy - (komitetowo-wiecowy; rządów zgromadzenia; konwentu) - system rządów występujący w konstytucji jakobińskiej z 1793, Komunie Paryskiej, oficjalnie w ustroju niektórych państw Bloku Wschodniego oraz we współczesnej Szwajcarii. Najważniejszą zasadą jest zasada jedności władzy, co oznacza, że nie występuje jej trójpodział. Całość władzy należy do parlamentu. Parlament powołuje pozostałe organy, określa również ich zadania i sprawuje nad nimi kontrolę. Rząd jako komitet wykonawczy parlamentu jest bezpośrednio wybierany przez parlament, przed którym jest odpowiedzialny. Głowa państwa nie może rozwiązać parlamentu przed końcem kadencji.
⦁ jednolitość władzy państwowej;
⦁ parlament jest organem władzy najwyższej (posiada władzę ustawodawczą i wykonawczą);
⦁ rząd powoływany jest przez parlament a nie przez głowę państwa (rząd jest komitetem wykonawczym parlamentu);
⦁ rząd odpowiada politycznie przed parlamentem, ale konflikt na linii rząd-parlament może zostać rozstrzygnięty tylko na korzyść parlamentu;
⦁ ministra nie można odwołać (ustępuje sam lub gdy nie zostanie wybrany do parlamentu
w następnych wyborach);
⦁ głową państwa zostaje członek rządu o najdłuższym stażu;
⦁ głowa państwa odpowiada politycznie przed parlamentem (ponosi też odpowiedzialność karną);
⦁ głowa państwa nie ma prawa rozwiązania parlamentu przed upływem jego kadencji

Jak ocenić czy państwo jest demokratyczne?
⦁ wybory
⦁ nie może być „fasady” i sprawować wrażenia państwa demokratycznego
⦁ pluralizm polityczny
⦁ wolność słowa, zgromadzeń
⦁ musi być przestrzegane prawo przez organy państwa
⦁ wolność mediów

Paweł

ewa7701

.Cywilizacja - poziom rozwoju społeczeństwa w danym okresie historycznym, który charakteryzuje się określonym poziomem kultury materialnej, stopniem opanowania środowiska naturalnego i nagromadzeniem instytucji społecznych. Stanowi ona najwyższy poziom organizacji społeczeństw, z którymi jednostki identyfikują się.
Przemiany cywilizacji współczesnej to:
- standaryzacja – zmiana sposobu produkcji, specjalizacja, synchronizacja, koncentracja, maksymalizacja, centralizacja
Nauka, technika i edukacja – czym się wyróżnia:
- wysokie tempo postępu naukowo-technicznego
- wiedza i związana z nią informacja najdroższym towarem
- wzrost znaczenia pracowników nauki i wysoko wykwalifikowanych specjalistów
- rosnący wpływ nauki i techniki na życie codzienne i sposób myślenia ludzi
- zmiany w systemie edukacyjnym, konieczność kształcenia ustawicznego i interdyscyplinarnego, nastawienie na innowacyjność, ogólny wzrost poziomu wykształcenia
- wzrost dobrobytu podstawowym celem gospodarowania
- stopniowa likwidacja barier rozwojowych
- zmiany struktury przemysłu
- zmiana charakteru pracy zawodowej
- różnorodność i krótkotrwałość produktów
Polityka:
- odejście od państwa represyjnego
- autonomia społeczeństwa wobec państwa
- decentralizacja i rozproszenie władzy
- rozwój organizacji samorządowych
- spontaniczne organizowanie się ludzi
- demokracja partycypatywna
- aktywność i autonomia grup mniejszościowych
- osłabienie tożsamości państwowej na rzecz więzi lokalnych i globalnych
- odideologizowanie życia politycznego (odejście w zakresie ideologii)
Systemy wartości:
- nadrzędność praw człowieka wobec ustawodawstwa państwowego
- globalna świadomość
- poczucie przynależności do społeczności światowej
- nastawienie na przyszłość
- wiara w postęp
- indywidualizm
- tolerancja wobec różnych systemów wartości
- wzrost aspiracji społecznych
- zastąpienie filozofii panowania (nad przyrodą, człowiekiem, państwem) ideą harmonijnego współistnienia i partnerstwa
Kwestie społeczne:
- humanizacja stosunków społecznych
- podstawowe kryterium podziału społecznego – wykształcenie oraz dostęp do informacji oraz umiejętność ich wykorzystania
- różnorodność kultur i struktur
- samoorganizowanie się, tworzenie grup nieformalnych
- aktywność lokalna i wzajemna pomoc
- migracje ludności
- różnorodność i krótkotrwałość kontaktów społecznych
- narastający problem bezrobocia
- problem zagospodarowania coraz dłuższego czasu wolnego
Stosunki międzynarodowe:
- globalizacja cywilizacji
- synkretyzm cywilizacji
- konieczność wspólnego rozwiązywania problemów i wprowadzania ładu globalnego
- regionalna integracja świata
- wzrost aktywności organizacji pozarządowych
- ograniczenie suwerenności zewnętrznej
- unikanie wojny jako środka rozwiązywania problemów
Zagrożenia rozwojem techniki:
- skutki nieodpowiedzialnego wykorzystywania jej osiągnięć
- rozwój poziomu zbrojeń
- degradacja środowiska naturalnego
- osłabienie więzi społecznych
- dehumanizacja środowiska pracy i stosunków międzyludzkich
- bezrobocie jako efekt automatyzacji i robotyzacji produkcji
- osłabienie kreatywności intelektualnej z powodu wszechobecnych komputerów w życiu człowieka
- przeciążenie nadmiarem informacji i trudności w ich przyswojeniu i selekcji
- trudności w zrozumieniu i przystosowaniu się człowieka do coraz szybszego tempa życia
- pogłębiający się podział społeczny na tych, którzy rozumieją system i tych, którzy tylko „naciskają guziki”
- dysproporcje między rozwojem materialnym i duchowym
- pogłębiające się dysproporcje rozwojowe między państwami społecznościami mającymi i niemającymi dostępu do informacji
- degradacja rodzimej kultury poprzez narzucanie za pośrednictwem środków masowego przekazu obcych systemów kulturowych, norm, symboli i instytucji
- możliwość elektronicznej kontroli scentralizowanej władzy nad działalnością każde jednostki
- niebezpieczeństwo wykorzystania elektronicznego sabotażu i terroryzmu wobec „centrów dowodzenia” wielkich firm, banków, ośrodków łączności, elektrowni atomowych, danych itp.
- wynalezienie broni ostatecznej

robertliterski

Tak jak w tytule posiada z was ktoś może maila do dr Rafała Majewskiego ? Nie może mnie być na zaliczeniu 30.01 i dlatego chciałbym sie dowiedzieć czy moge przyjsc zaliczyć 31.01 do innej grupy

Kamil

Polityka – dzialalnosc spoleczna sformalizowanej grupy polegajaca na osiagnieciu określonych celów za pomocą odpowiednio dobranych srodkow.
Wladza – Jest to taki rodzaj stosunkow pomiędzy dwoma podmiotami z których jeden ma możliwość wywierania trwałego i instytucjonalnego wpływu na zachowanie drugiej strony
Funkcje władzy –
• Funkcja integracyjna
o Hamowanie tendencji odśrodkowej
o Zachowanie integralności państwa
• Funkcja dystrybucyjna
o Rozdział społecznie porzadanych dóbr
o Podział wspólnie wypracowanego dobra
• Funkcja ochronna
o Wymiar wewnętrzny – czyli zabezp.podmiotów wewnetrzych danego państwa
o Wymiar zewnętrzny – czyli niwelowanie wpływu na wewnętrzne sprawy państwa
• Funkcja strukturotwórcza
o Państwo tworzy ramy półeczeństwa

Prawo - To zespół norm, reguł postępowania stworzonych przez instytucje państwowe lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem prawnym.

System prawa kontynentalnego (łac. ius civile) – system funkcjonowania prawa typowy dla krajów Europykontynentalnej, obecny także w krajach Ameryki Łacińskiej, Szkocji i Luizjanie.

System prawa precedensowego, czyli tzw. common law jest stosowany głównie w krajach anglosaskich - w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Australii, Nowej Zelandii itp. W tym przypadku tworzenie prawa jest związane z wydawanymi przez sądy konkretnymi rozstrzygnięciami w danej sprawie.

Precedens (z łac. praecedens – poprzedzający) – wyrok sądowy mogący wpływać na treść orzeczeń wydawanych w sprawach późniejszych

struktura sądownictwa

Sąd Najwyższy
Sądy powszechne
Sąd wojskowe
Sądy administracyjne
Krajowa Rada Sądownictwa
Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu

Na czym polega system scentralizowany, zdecentralizowany
scentralizowany – kontynentalny, działa w systemie prawa stanowionego, wydzielony organ, który bada zgodności prawa z konstytucją, charakter abstrakcyjny, (w Polsce to min. Trybunał Konstytucyjny)
zdecentralizowany – w USA i krajach anglosaskich, zgodność prawa badają sądy powszechne, na użytek konkretnego postępowania

Panstwo – to trwaly związek ludzi zamieszkujących określone terytorium podlegających władzy zwierzchniej

Typy państw:
Federalne: państwo składające się z mniejszych, obdarzonych autonomią państw związkowych (np. stanów, krajów, prowincji, kantonów, landów), ale posiadających wspólny (federalny) rząd

Unitarne - najpowszechniejsza we współczesnym świecie forma państwa, charakteryzująca się wewnętrzną jednolitością. Wszystkie jednostki administracyjnewchodzące w skład państwa są tak samo zorganizowane i podporządkowane organom centralnym, które określają ich ustrój i właściwość.

Monarchia - ustrój politycznylub forma rządów, gdzie niewybieraną w sposób republikański głową państwa jest jedna osoba, nazywana monarchą.

Republika - zgodnie ze współczesną definicją ustrój polityczny, w którym władza jest sprawowana przez organ wyłoniony w wyniku wyborów na określony czas.

MODELE/ sytemy rzadow;

- parlamentarno-gabinetowy (Polska) prezydent i premier (prezydent nie ponosi odpowiedzialności przed parlamentem, zależność rządu od parlamentu i premier ponosi polityczną odpowiedzialność przed parlamentem). Prezydent może blokować, parlament uchwala budżet prezydenta, więc jest zależny od niego
- parlamentarno-komitetowy – preponderancja parlamentu (wywyższenie parlamentu – organ decydujący) zależność rządu i prezydenta od parlamentu, np. Szwajcaria, Chiny. Dobrze funkcjonuje, kiedy parlament jest jednopartyjny.
- prezydencki – głowa państwa i szef rządu, prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem. Finansowo jest zależny od Kongresu.

Zwierzchnictwa:
- terytorialne – na danym terytorium - element suwerenności każdego państwa polegający na sprawowaniu pełnej i wyłącznej władzy nad własnym terytorium państwowym wraz z zamieszkującą to terytorium ludnością oraz przestrzenią powietrzną. Zwierzchnictwo terytorialne dotyczy wszystkich osób i rzeczy, które podlegają prawu danego państwa. Obejmuje wszelkie działania i funkcje właściwe państwu, a także wyłącza możliwość wykonywania tych działań i funkcji przez inne państwa
- personalne – względem osób - to cecha państwa bezpośrednio łącząca się się ze zwierzchnictwem terytorialnym. Polega na sprawowaniu władzy i opieki przez państwo nad wszystkimi obywatelami tego państwa. Cecha ta jest konsekwencją obywatelstwa i przynależności państwowej.

Obywatelstwo – zgodnie z prawem można mieć jedno obywatelstwo, decyduje kategoria prawna, sposoby nabycia obywatelstwa: obowiązuje zasada krwi ( przez urodzenie z rodziców, z których co najmniej jedno posiada obywatelstwo polskie, bez względu na miejsce urodzenia dziecka w Polsce czy za granicą) lub zasada ziemi (ma zastosowanie, gdy dziecko urodzi się lub zostanie znalezione na terytorium RP, a oboje rodzice są nieznani lub obywatelstwo ich jest nieokreślone, bądź nie mają żadnego obywatelstwa ).Podwójne obywatelstwo to patologia współczesnego świata, np. powinien rozliczać się w obu krajach.
Narodowość – o tym decyduje samookreślenie. Pochodzenie określane w kręgu kulturowym jednostki zgodnie z pochodzeniem jego przodka; przynależność do określonego narodu. W polskim prawie organy nie mogą żądać podawania narodowości, to kwestia poza administracyjna.

Cechy systemu demokratycznego:
- wolność organizowania się
- wolność tworzenia ugrupowan politycznych
- istnienie opinii publicznej
- wolność słowa i druku
-stowarzyszania się, zgromadzen, petycji, manifestacji,
- niezawisle sady
- obstepnosc informacji o działaniu władzy
- zasada odpowiedzialności politycznej rzadzacych, możliwość ich odwołania

Demokracja – system rządów (reżim polityczny, ustrój polityczny) i forma sprawowania władzy, w których źródło władzy stanowi wola większości obywateli (sprawują oni rządy bezpośrednio lub za pośrednictwem przedstawicieli)

Samorzad - Jest to administracja sprawowana przez odrębne od państwa osoby prawne. Samorząd w strukturze państwa oznacza powierzenie przez państwo realizacji różnego rodzaju zadań z zakresu administracji publicznej

Kto sprawuje nadzor nad smorzadem:
• Wojewodę;
• Regionalną izbę obrachunkową;
• Prezesa Rady Ministrów.

Administracja - Działalność organizatorska realizowana przy pomocy aparatu urzędniczego, obejmująca zakres spraw o charakterze publicznym, regulowana przez ogólne normy prawne. Jako system, administracja stanowi zbiór powiązanych ze sobą i współpracujących instytucji.

Administracja zespolona - element rządowej administracji terenowej, w jej skład wchodzą wszystkie organy administracji państwowej, które w sposób bezpośredni podlegają wojewodzie.

Administracja niezespolona - w Polsce część administracji rządowej w terenie. W przeciwieństwie do administracji zespolonej nie jest podległa wojewodzie. Organami administracji niezespolonej są terenowe organy administracji rządowej podporządkowane właściwemu ministrowi lub centralnemu organowi administracji rządowej, a także kierownicy państwowych osób prawnych i kierownicy innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa.

Składniki decyzji administracyjnej - Oznaczenie organu administracji ; Data wydania ; Oznaczenie strony lub sron; Powołanie podstawy prawnej ; Rozstrzygnięcie ; Uzasadnienie ; Pouczenie; Podpis

Gmina:
Oragany: 1) Rada Gminy 2) wojt (burmistrz, prezydent)

Powiat:
Orgay 1) zarząd powiatu , rada powiatu 2) Starosta

Wojewodztwo
Organy: 1) Wojewoda 2) sejmik województwa , zarząd województwa.

Magda

czy wiadomo jak wyglądał egzamin z wiedzy o państwie i prawie i jakie były pytania